Udział obrońcy w zawieraniu porozumień procesowych w polskim postępowaniu karnym

Celem niniejszej pracy jest refleksja nad normatywnymi aspektami związanymi z udziałem obrońcy w zawieraniu porozumień procesowych. Mając na względzie linię obrony realizowaną w danym postępowaniu, można wprowadzić rozgraniczenie pomiędzy obroną konfrontacyjną, nakierowaną na polemikę z tezami oskarżenia oraz obronę konsensualną, przejawiającą się w dążeniu do uzgodnienia z oskarżycielem wspólnego stanowiska, co ma na celu minimalizację negatywnych skutków prognozowanego skazania. Kwestie stanowiące przedmiot rozprawy będą dotyczyć problematyki związanej z drugim ze wspomnianych kierunków obrony. W opracowaniu nie zabraknie odniesień do zasad etyki zawodowej obowiązujących adwokatów oraz radców prawnych, gdyż mają one istotny wpływ na stosowanie prawa przez podmioty uczestniczące w procesie.
W pracy podniesione zostały następujące problemy badawcze:

1. Czy obrońca jest pełnomocnikiem czy pomocnikiem oskarżonego?
2. Jakie racje przemawiają za udziałem obrońcy w zawieraniu porozumień procesowych?
3. Czy podczas stosowania instytucji konsensualnych interes oskarżonego zawsze idzie w parze z interesem obrońcy?
4. Kiedy obrońca powinien rozważyć zastosowanie obrony konsensualnej?
5. Jakie są korzyści oraz niebezpieczeństwa związane z zawarciem porozumienia procesowego przez oskarżonego?
6. Czy obrońca może udzielić oskarżonemu rekomendacji w przedmiocie zawarcia porozumienia procesowego?
7. Jakie są cechy charakterystyczne negocjacji w przedmiocie zawarcia porozumienia procesowego?
8. Jaki jest zakres negocjacji w przedmiocie zawierania porozumień procesowych?
9. Jakie skutki procesowe może pociągnąć za sobą bezzasadne odstąpienie strony od zawartego porozumienia procesowego?
10. Na jakich podstawach może opierać się apelacja obrońcy od wyroku konsensualnego?

Podstawową metodą badawczą zastosowaną w pracach nad niniejszym opracowaniem jest metoda formalno-dogmatyczna, pozwalająca na dokonanie oceny obowiązujących przepisów prawa, odnoszących się do tematu niniejszej rozprawy. Ponadto z uwagi na okoliczność, iż analizowana materia cechuje się istotną doniosłością praktyczną, zdecydowano się na wykorzystanie socjologicznej metody empirycznej w postaci obserwacji uczestniczącej. W opracowaniu zawarto również uwagi prawnoporównawcze, odnoszące się do instytucji konsensualnych w obcych porządkach prawnych oraz skorzystano z badań empirycznych prowadzonych w przeszłości przez innych autorów oraz statystyk udostępnionych przez organy wymiaru sprawiedliwości i organy ścigania. (ze wstępu)