ebook
Tabu
Jerzy S. Wasilewski
W instytucji tabu miesza się respekt społeczny, groza religijna i lęk magiczno-demoniczny. Skojarzone są tu pojęcia przeciwstawne: świętość i nieczystość, bo przecież tabuizowane jest zarówno to, co z szacunkiem wydzielone, jak i to, co z odrazą wydalone. Czy jest jakaś całościowa logika symboliczna owego mitorytualnego prohibitum?
Wieloznaczna symbolika różnorodnych formuł tabu, ich złożony kontekst społeczny, duchowa głębia i wątpliwa praktyczność zawsze prowokowały do uczonych debat. Drobiazgowa analiza antropologiczna zakazów magiczno-religijnych, jak choćby pokarmowych (np. biblijna kwestia nieczystości świni) czy matrymonialnych (dlaczego nie brać ślubu w miesiącu z literą "r" w nazwie?), ukazuje je jako środki realizacji wielowymiarowego sakralnego wzorca, jako sposoby odtworzenia idealnej ludzkiej kondycji.
Bogaty materiał etnograficzny, opisujący funkcjonowanie tabu w różnych kulturach, i szczegółowe, a zarazem całościowe przedstawienie zakazów magiczno-religijnych polskiej tradycyjnej kultury ludowej pozwalają autorowi zbudować system analizy i interpretacji działań symbolicznych, przedstawić logikę myślenia mitycznego, rozpatrzyć modelowe konstrukcje rytuału. Pokazana jest przy tym różnorodność podejść badawczych i ustaleń etnologii, antropologii społeczno-kulturowej, religioznawstwa, semiotyki kultury, zwłaszcza co do symbolicznej strony ludzkich działań. Dzięki temu książka stanowi przegląd zasadniczych zagadnień antropologii mitu, rytuału i symbolu.
Publikacja jest podręcznikiem akademickim przydatnym studentom licznych specjalności humanistycznych: antropologii kulturowej, etnologii, kulturoznawstwa, antropologicznie zorientowanej historii, religioznawstwa, literaturoznawstwa, a także filozofii.
Książka otrzymała nagrodę Rektora Uniwersytetu Warszawskiego i Dziekana Wydziału Historycznego UW CLIO I stopnia.
W numerz 6/2011 National Geographic ukazał się wywiad z prof. Jerzym S. Wasilewskim Tabu.
Wieloznaczna symbolika różnorodnych formuł tabu, ich złożony kontekst społeczny, duchowa głębia i wątpliwa praktyczność zawsze prowokowały do uczonych debat. Drobiazgowa analiza antropologiczna zakazów magiczno-religijnych, jak choćby pokarmowych (np. biblijna kwestia nieczystości świni) czy matrymonialnych (dlaczego nie brać ślubu w miesiącu z literą "r" w nazwie?), ukazuje je jako środki realizacji wielowymiarowego sakralnego wzorca, jako sposoby odtworzenia idealnej ludzkiej kondycji.
Bogaty materiał etnograficzny, opisujący funkcjonowanie tabu w różnych kulturach, i szczegółowe, a zarazem całościowe przedstawienie zakazów magiczno-religijnych polskiej tradycyjnej kultury ludowej pozwalają autorowi zbudować system analizy i interpretacji działań symbolicznych, przedstawić logikę myślenia mitycznego, rozpatrzyć modelowe konstrukcje rytuału. Pokazana jest przy tym różnorodność podejść badawczych i ustaleń etnologii, antropologii społeczno-kulturowej, religioznawstwa, semiotyki kultury, zwłaszcza co do symbolicznej strony ludzkich działań. Dzięki temu książka stanowi przegląd zasadniczych zagadnień antropologii mitu, rytuału i symbolu.
Publikacja jest podręcznikiem akademickim przydatnym studentom licznych specjalności humanistycznych: antropologii kulturowej, etnologii, kulturoznawstwa, antropologicznie zorientowanej historii, religioznawstwa, literaturoznawstwa, a także filozofii.
Książka otrzymała nagrodę Rektora Uniwersytetu Warszawskiego i Dziekana Wydziału Historycznego UW CLIO I stopnia.
W numerz 6/2011 National Geographic ukazał się wywiad z prof. Jerzym S. Wasilewskim Tabu.
Opinie:
Wystaw opinię
Opinie, recenzje, testy:
Ten produkt nie ma jeszcze opinii
Twoja opinia
aby wystawić opinię.
Wydawnictwo: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Dostawa:
- Przesyłka email dla e-book 0.00 zł brutto
Zapytaj o produkt
Opis produktu
- Tytuł
- Tabu
- Autor
- Jerzy S. Wasilewski
- Język
- polski
- Wydawnictwo
- Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
- ISBN
- 978-83-235-1042-0
- Rok wydania
- 2010 Warszawa
- Wydanie
- 1
- Liczba stron
- 424
- Format
- Spis treści
- TABU – DOBRY POCZĄTEK 9 ROZDZIAŁ PIERWSZY, DEFINICYJNY. ZROZUMIEĆ TABU 39 I Tarapaty terminologiczne, dylematy definicyjne 39 II Wycieczka na Wyspy i nad Nil 47 III Wydzielanie i wydalanie, sekrety i sekrecje 51 IV Zbiorowa mogiła – koncepcje pominięte 54 V Powoli przechodząc do rzeczy 56 VI Magia i mana 62 VII Oddzielić sacrum od profanum 66 VIII Tabu strukturalistów 69 IX Na początku była Mary Douglas 73 X Wieczny powrót (do Eliadego) 81 ROZDZIAŁ DRUGI, BIBLISTYCZNY. NIEZDROWE, NIELOGICZNE, NIECZYSTE – CO JEST ZAKAZANE W PIŚMIE? 85 I Co jest koszerne? 87 II Anatomia sacrum 91 III Szersze ramy 94 IV „Gdyby na Bliskim Wschodzie żyły pingwiny...” 97 V Krótka ślepa uliczka 99 VI Myśl w okowach materializmu kulturowego 100 VII Decyzja należy do ornitologów 103 VIII Klasyfikowanie – przyrodnicze czy społeczne? 108 IX W mitach nadzieja 112 X Dlaczego nie wolno? 117 ROZDZIAŁ TRZECI, KOBIECY, HISTORYCZNY I MODELOWY. TABU A PARADYGMAT POCZĄTKU 125 I Dwie tezy i trzy kontrtezy 126 II Pionierzy i naśladowcy 128 III Tabu i medycyna: okres płodowy a teoria humoralna 134 IV Mitologia ciała 139 V Ludowa nauka o temperamentach – magia jako stosowana kosmologia 142 VI Reguły stanów błogosławionych 148 VII Ideały harmonii 154 VIII Płód wysysający 158 IX Czy istnieją obrzędy przejścia? 163 X Początki do kwadratu 167 ROZDZIAŁ CZWARTY, MITOLOGICZNO-KULINARNY. TABU A PROGI KULTURY 173 I Mitologika zakazu 173 II Ile symbolicznie, ile socjologicznie? 176 III Sól zakazana – poziomy znaczeń, sposoby interpretacji 180 IV Upiór Frazera 183 V Od asocjacji do esencji 188 VI Aspekty mitycznego przełomu 192 VII Progi kultury 197 VIII Communitas Victora Turnera 202 IX Kuchnia a dysharmonia 204 X Ambiwalencja czy konsekwencja? 213 ROZDZIAŁ PIĄTY, FIZJOLOGICZNY. CIELESNOŚĆ ZAKAZANA 217 I Ciało tabuizowane, tabu uciałowione 217 II Kanon zakazów, lista przypadłości 221 III Homo necans 225 IV Etnografia niezabijania 228 V Skóra i pióra 233 VI Tabu seksualne 239 VII Brzemienność jako zagrożenie, nieczystość porodu 249 VIII Zbrukanie krwią kobiecą 252 IX Horror sanguinis i zakaz czerwonego 263 X Brud ciała, kalający dotyk 266 ROZDZIAŁ SZÓSTY, RYZYKOWNY. NARUSZENIE TABU I POCZĄTKI ŚWIATA SKALANEGO 273 I Wydalanie 273 II Hermeneutyka nieprzyzwoitości 275 III Źródłowe cimelia 281 IV Trikster i początki wydalania 284 V Eufemizmy i ambiwalencje: gdy zakaz tabuizuje sam siebie 290 VI Niejedzenie 296 VII *Gov’no 300 VIII Czystość a rebours 303 IX Dwoistość brudu: nieczystości i złoto 308 X Świat bez dawania 313 ROZDZIAŁ SIÓDMY, FINALNY. PROZA ŻYCIA, MISTYKA ŚWIĘTA, STASIS 321 I Zakazy przetworzeń kulinarnych 322 II R 326 III Zakaz pracy a niejednoznaczność święta 328 IV Ziarno i Zwiastowanie 334 V Tkanina czasu 338 VI W poszukiwaniu formuły interpretacyjnej 344 VII Stasis 348 VIII Doba, miesiąc, rok – tabuizacja czasu 355 IX Symboliczna fizyka bezruchu 360 X Izolacja, milczenie, tajemnica 367 XI Na zakończenie – niedokończenie 372 BIBLIOGRAFIA 383