Polski
eprasa
Acta Archaeologica Lodziensia t. 60/2014
Praca zbiorowa
Tomasz Kurasiński, Kalina Skóra
Słowo wstępne ........5
Marcin S. Przybyła
Społeczne hierarchie i archeologiczne rankingi grobów. Dyskusja w oparciu o analizy dwóch cmentarzysk z końca epoki brązu w Polsce południowej .....7
Jacek Woźny
Przestrzeń cmentarzysk pradziejowych w teorii i praktyce archeologicznej ...............29
Katarzyna Czarnecka
W środku paradnej tarczy.
Ciekawy grób z cmentarzyska kultury przeworskiej w Czersku, pow. piaseczyński ...................35
Kalina Skóra
Trup nieobecny?... czyli o brakujących szczątkach kostnych w grobach kultury wielbarskiej ........45
Joanna Zagórska-Telega, Jacek Pikulski
Uwagi na temat rozplanowania przestrzennego cmentarzyska w Michałowicach.
Możliwości interpretacji funkcji obiektów rowkowych .................69
Elżbieta Dąbrowska
W kościele czy poza kościołem – lokalizacja pochówków w Polsce piastowskiej .............81
Michał Dzik
Uwagi o funkcji i symbolice konstrukcji wczesnośredniowiecznych
grobów w obudowach kamiennych .............87
Leszek Gardeła, Kamil Kajkowski
Groby podwójne w Polsce wczesnośredniowiecznej. Próba rewaluacji ..................103
Andrzej Janowski
Przestrzeń rozświetlona. Znaleziska świec i wosku w grobach komorowych na terenie Europy Środkowowschodniej.........................121
Joanna Kalaga
Groby z płytami na cmentarzysku przy kościele pod wezwaniem św. Mikołaja w Wiślicy.
Aspekt archeologiczny i społeczny ..............131
Andrzej Krzyszowski
Naczynia ceramiczne i wiaderka klepkowe z wczesnopiastowskiego cmentarzyska
w Sowinkach k. Poznania ..............137
Tomasz Kurasiński
Grotem w dół, grotem w górę. Deponowanie włóczni w grobach wczesnośredniowiecznych
na ziemiach polskich .....................159
Marian Rębkowski
Cmentarz w chrześcijańskiej przestrzeni średniowiecza........................191
Anna Wrzesińska, Jacek Wrzesiński
Kto się nie leni, zrobi złoto z kamieni – osełki w grobach wczesnego średniowiecza ......................197
Paweł Duma
Groby przestępców na Śląsku w świetle najnowszych badań archeologicznych ..............225
Słowo wstępne ........5
Marcin S. Przybyła
Społeczne hierarchie i archeologiczne rankingi grobów. Dyskusja w oparciu o analizy dwóch cmentarzysk z końca epoki brązu w Polsce południowej .....7
Jacek Woźny
Przestrzeń cmentarzysk pradziejowych w teorii i praktyce archeologicznej ...............29
Katarzyna Czarnecka
W środku paradnej tarczy.
Ciekawy grób z cmentarzyska kultury przeworskiej w Czersku, pow. piaseczyński ...................35
Kalina Skóra
Trup nieobecny?... czyli o brakujących szczątkach kostnych w grobach kultury wielbarskiej ........45
Joanna Zagórska-Telega, Jacek Pikulski
Uwagi na temat rozplanowania przestrzennego cmentarzyska w Michałowicach.
Możliwości interpretacji funkcji obiektów rowkowych .................69
Elżbieta Dąbrowska
W kościele czy poza kościołem – lokalizacja pochówków w Polsce piastowskiej .............81
Michał Dzik
Uwagi o funkcji i symbolice konstrukcji wczesnośredniowiecznych
grobów w obudowach kamiennych .............87
Leszek Gardeła, Kamil Kajkowski
Groby podwójne w Polsce wczesnośredniowiecznej. Próba rewaluacji ..................103
Andrzej Janowski
Przestrzeń rozświetlona. Znaleziska świec i wosku w grobach komorowych na terenie Europy Środkowowschodniej.........................121
Joanna Kalaga
Groby z płytami na cmentarzysku przy kościele pod wezwaniem św. Mikołaja w Wiślicy.
Aspekt archeologiczny i społeczny ..............131
Andrzej Krzyszowski
Naczynia ceramiczne i wiaderka klepkowe z wczesnopiastowskiego cmentarzyska
w Sowinkach k. Poznania ..............137
Tomasz Kurasiński
Grotem w dół, grotem w górę. Deponowanie włóczni w grobach wczesnośredniowiecznych
na ziemiach polskich .....................159
Marian Rębkowski
Cmentarz w chrześcijańskiej przestrzeni średniowiecza........................191
Anna Wrzesińska, Jacek Wrzesiński
Kto się nie leni, zrobi złoto z kamieni – osełki w grobach wczesnego średniowiecza ......................197
Paweł Duma
Groby przestępców na Śląsku w świetle najnowszych badań archeologicznych ..............225
Opinie:
Wystaw opinię
Opinie, recenzje, testy:
Ten produkt nie ma jeszcze opinii
Twoja opinia
aby wystawić opinię.
Wydawnictwo: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Koszty dostawy:
- Przesyłka email dla e-book 0.00 zł brutto
Zapytaj o produkt
Opis produktu
- Tytuł
- Acta Archaeologica Lodziensia t. 60/2014
- Autor
- Praca zbiorowa
- Język
- polski
- Wydawnictwo
- Łódzkie Towarzystwo Naukowe
- Rok wydania
- 2014 Łódź
- Wydanie
- 1
- Liczba stron
- 237
- Format
- Spis treści
- Przestrzeń należy do zbioru pojęć pierwotnych i stanowi wartość, która niezmiennie kształtuje sposób pojmowania rzeczywistości oraz wpływa na jakość ludzkiej egzystencji. Jako otaczające środowisko umożliwia realizację różnorodnych celów istotnych dla właściwego funkcjonowania grup społecznych, zgodnych ze światopoglądem i postrzeganiem przez nie świata. Nie chodzi jednak tylko o ich wymiar pragmatyczny – użytkowy, związany jedynie z eksploatacją, ale też o wartości wyżej ukonstytuowane – symboliczne. Tym samym pomiędzy człowiekiem a przestrzenią krystalizuje się złożony układ relacji uwarunkowany czynnikami przyrodniczymi, społecznymi i kulturowymi.
Przestrzeń kreowana jest za sprawą relacji społecznych i systemu symbolicznego. Wypada jednak zauważyć, iż nadawaniu znaczeń podlega nie tyle amorficzne otoczenie, ale jego wycinek – miejsce, które wraz z osadzonymi w nim przedmiotami zyskuje dopiero semantyczny sens. Zatem [
o]swojenie przestrzeni to nadanie jej znaczenia i granic, zamknięcie i uczłowieczenie, uczynienie z przestrzeni miejsca1.
Istotna jest również kwestia przypisywania różnej wartości poszczególnym strefom przestrzennym, najczęściej pozostających ze sobą w układzie koncentrycznym. Słusznie uważa się bowiem, iż [p]rzestrzeń posiada znaczenia, podlegające hierarchicznej gradacji ważności: między dwoma sąsiadującymi miejscami jedno jest zawsze w hierarchii „profanum-sacrum” ważniejsze od drugiego2. Zasadnicze są tu pojęcia centrum i peryferie, porządkujące zachowania zbiorowości ludzkich.
Społeczno-kulturowym aktom towarzyszącym społecznemu wytwarzaniu przestrzeni podlegały obszary wydzielane z myślą o chowaniu zmarłych i sprawowaniu ich kultu – cmentarze i składające się na nie groby i pochówki. Wyraża się to m. in. w topograficzno-osadniczym sytuowaniu miejsc grzebalnych, ich wewnętrznej organizacji oraz aranżowaniu jam grobowych z wykorzystaniem rozmaitych konstrukcji grobowych i elementów wyposażenia pośmiertnego, odpowiednio wyselekcjonowanych, rozmieszczonych i wzajemnie skonfigurowanych. Wolno zatem mówić o makro-, mezo- i mikroskali zjawisk sepulkralnych.
Będąc projektem wspólnotowym miejsca spoczynku mogły wyrażać potrzebę kreacji przestrzeni idealnej, zogniskowanej wokół zmarłych. Stawały się również dogodnym narzędziem do konstrukcji statusu społecznego grzebanych osób. Nekropolie jako sakralnie nacechowane miejsca stanowią nagromadzenie wymownych, choć często wymykających się jednoznacznej ocenie, elementów symbolicznych i znaków identyfikacyjnych.
Powyższe uogólnienia wprowadzają w problematykę kolejnego oddanego do rąk Czytelników, już 60-tego tomu „Acta Archaeologica Lodziensia”, a zarazem drugiego w całości poświęconego dawnej obrzędowości pogrzebowej3. Tematyką wiodącą ustanowiono właśnie przestrzenne uwarunkowania kształtujące obraz zjawisk sepulkralnych w przeszłości. Jest to w naszym odczuciu obszar badawczy nadal stwarzający możliwość naukowej eksploracji w polskiej literaturze przedmiotu i nowych ujęć kwestii dotychczas rozpatrywanych. Poruszana problematyka, aczkolwiek ukazana głównie przez pryzmat dokonań archeologii, obfituje w odniesienia do ustaleń wypracowanych na gruncie innych dziedzin naukowych, decydując tym samym o interdyscyplinarnej perspektywie badawczej prowadzonych rozważań.
Zawarte w niniejszym tomie artykuły obejmują rozmaite aspekty przestrzennego kształtowania miejsc grzebalnych – materialne, społeczno-kulturowe i symboliczne, zaprezentowane w szerokim horyzoncie chronologicznym. Wyrażamy nadzieję, że prezentowany zbiór wypowiedzi stanie się impulsem do pogłębionej refleksji nad „przestrzennym” charakterem zjawisk sepulkralnych i uzupełni naszą wiedzę o doświadczaniu przestrzeni w minionych stuleciach.
